2022 yılı hazır beton sektör raporu açıklandı
Türkiye Hazır Beton Birliği ülke ekonomisine önemli faydalar sunan hazır beton sektörünün 2022 yılını analiz eden “Hazır Beton Sektör Raporu”nu yayınladı.
Türkiye Hazır Beton Birliği 2022 Yılı Hazır Beton Sektör Raporuna göre;
- Türkiye, hazır beton üretiminde Avrupa’da birinciliğini koruyor.
- Denetim süreçlerinde en ufak bir ihmalin dahi kesinlikle olmaması gerekiyor.
- Hazır beton üreticilerinin tamamı Tükiye Hazır Beton Birliği (THBB) çatısı altında toplanmalıdır.
- Minimum taşıyıcı beton sınıfı C30/37 düzeyine çıkarılmalıdır.
Ülkemiz ekonomisine ciddi katkılar sunan hazır beton sektörünü 2022 yılı özelinde detaylı olarak değerlendiren “Hazır Beton Sektörü Raporu” Türkiye Hazır Beton Birliği (THBB) tarafından yayımlandı.
Bahse konu rapor; Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Merkez Bankası, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ile Türkiye Hazır Beton Birliği üyelerinin ve THBB dışındaki üreticilerinden ve tedarikçilerden elde edilen veriler ışığında hazırlanmıştır.
Yayımlanan rapor ülke ekonomisi, inşaat sektörü ve hazır beton sektörüne yönelik detaylı ve ciddi analizler, değerlendirmeler ve kıymetli veriler içermektedir. Avrupa genelinde Türkiye’nin hazır beton üretiminde liderliğine devam ettiğini gösteren Rapor, hazır beton sektörünün 32 milyar Türk lirasını aşan cirosu, 37 bini aşan istihdam hacmi ve yıllık 105 milyon metreküpü bulan üretim kapasitesiyle Türkiye ekonomisi ve inşaat sektörü açısından son derece önemli bir konuma sahip olduğunu gözler önüne sermiştir. Yapı Denetim süreçlerinde yaşanan bazı teknik aksaklıkların üreticileri olumsuz etkilediğini belirten Rapor, Türkiye’deki bütün hazır beton üreticilerinin Türkiye Hazır Beton Birliği çatısı altında toplanmasına imkan sağlayacak altyapının sağlanmasının son derece önemli olduğuna dikkat çekiyor.
Türkiye Hazır Beton Üretiminde Avrupa Genelinde Liderliğini Sürdürüyor
Türkiye’de standartlara ve yönetmeliklere uygun beton üretilmesi ve inşaatlarda doğru beton uygulamalarının sağlanabilmesi için tam 35 yıldır canla başla çalıştığını belirten THBB, kalite, çevre, sürdürülebilirlik, iş sağlığı ve güvenliği uygulamalarıyla inşaat, hazır beton ve ilgili sektörlerin gelişimine ciddi katkı sağlandığını ifade etmektedir. 2021 yılı resmî verileri referans alındığında hazır beton sektörünün 32 milyar Türk lirasını aşan cirosu, 37 bini aşan istihdam hacmi ve yıllık 105 milyon metreküpü bulan üretimiyle Türkiye ekonomisi ve inşaat sektörü açısından son derece önemli bir konumda bulunduğu belirtilmiştir.
Avrupa Hazır Beton Birliği (ERMCO) tarafından açıklanan 2021 yılı verilerine göre Avrupa Birliği üyesi bütün ülkelerin toplam üretim miktarı 272,5 milyon metreküp civarında iken, Türkiye tek başına 105 milyon metreküp beton üretmeyi başarmıştır. Bu üretim kapasitesiyle Türkiye, Avrupa Birliği ülkeleri arasında ilk sırada yer almaktadır. Hazır beton sektörünün elde ettiği bu başarılarla inşaat sektörüne ve buna bağlı olarak ülke ekonomisine sağladığı muhteşem katkı, inşaat sektörünün en temel kolu olduğunu gözler önüne sermiştir.
İnşaat Sektörünün Son Dönemdeki Kırılgan Yapısı Devam Ediyor
2021 yılının ilk iki çeyreğinde büyüme eğilimi gösteren inşaat sektörü, 2021 yılın 3. çeyreğinden 2022 yılının son periyoduna kadar hızla küçülmüştür. Bu dönem sürecinde gayri Safi Yurt İçi Hasılaile inşaat sektörü büyümesi arasında ciddi bir fark meydana gelmiştir. 2022 yılının ilk çeyreğindeki %7,5’lik küçülmeyi, ikinci çeyrekte %10,7’lik küçülme ve üçüncü çeyrekte ise %15’lik daralma izlemiş; son çeyrekte ise baz etkisi kaynaklı %2’lik bir artma görülmüştür. Son 10 yılda Türkiye ekonomisinin bileşik yıllık büyüme oranı %5,25 civarında gerçekleşirken, bu büyüme oranı inşaat sektöründe %1,1 oranında olmuştur. İnşaat sektörünün uzun süredir devam eden kırılgan yapısı halen devam etmektedir. 2016 ve 2017 yıllarında %8-9 civarında olan inşaat sektörünün GSYİH içindeki payı son 5 yılda azalış eğilimine girerek 2022 yılının son çeyreğinde %4,9 oranında gerçekleşmiştir.
Hazır Beton Sektörünün 2022 Yılı İçerisinde %0-%0,50 Arasında Büyüme Gerçekleştirdiği Öngörülüyor
Türkiye Hazır Beton Birliği (THBB) Yönetim Kurulu Başkanı olan Yavuz Işık, Hazır Beton Sektörü Raporu ile ilgili yaptığı açıklamalarda “Daha evvelki yıllarda çimento iç satışı ve hazır beton imalat endeksi verileri ile paralel olan sektör araştırması sonuçları 2022 yılında kırılım göstermiştir. THBB tarafından yapılan detaylı sektör araştırması ve yapılan araştırmaların analizi sonucunda hazır beton sektörünün 2022 yılı içerisinde %0-%50 arasında bir büyüme gerçekleştirdiği önörülmektedir” dedi
2023 yılı ile ilgili değerlendirmeler de bulunan Yavuz Işık, “2023 yılı içerisinde dahi hazır beton sektörünün en kötü senaryoda bile %5 oranında küçüleceği, en iyimser tabloda ise %10’a kadar büyüme gösterebileceği tahmin edilmektedir.” dedi.
Hazır Beton Sektörünün Üretim Kapasitesi 137,5 Milyon Metreküptür
Sektörün üretim kapasitesiyle ilgili de açıklamalarda bulunan Sayın Yavuz Işık, “Sektörel kapasiteye yönelik yapılan araştırmalara göre Türkiye’de hazır beton santral kapasitesi farklı varyasyonlar kapsamında en düşük 225 milyon m3 ve en fazla ise 343 milyon m3 olarak tespit edilmiştir. Toplam 18.500 adet transmikserin kapasitesi ise en düşük 178 milyon m3, en fazla 305 milyon m3 tür ifadelerini kullandı. Mobil pompa kapasitesinin ise 110 milyon m3 civarında olduğunu belirtti. Türkiye’de hazır betonun yaklaşık %80’e yakın kısmının pompa ile döküldüğü öngörülürse operasyonel kapasite 137,5 milyon m3 olmaktadır.” diyerek konu hakkında bilgi verdi.
Yapı Denetim Sürecindeki Kritik Hatalar Üreticileri Mağdur Ediyor
Yapı Denetim Sistemi’nin çalışma sistemi kapsamında Türkiye Cumhuriyeti Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın beton kalite takibi uygulaması olan Elektronik Beton İzleme Sistemi’nin (EBİS) genel olarak Türkiye’de beton kalitesinin daha da yükseltilmesi ve sektörde yaşanan haksız rekabetin azaltılması için çok önemli bir fırsat olduğunu ifade eden Yavuz Işık, “Burada dikkat edilmesi gereken nokta; çok hassas ve detaylı bir şekilde yapılması gereken numune alımı, saklanması, bakımı ve test edilmesi gibi süreçlerde yapılabilecek ihmal ve hataların, ürünün uygunsuz ve yanlış olarak raporlanması üreticinin ciddi mağduriyetine sebebiyet veriyor. Mevcut aksaklıkların Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığımızın öz verili çalışması ile kısa sürede giderileceğine inancımız tamdır dedi.
Denetim Sürecinde En Ufak Bir Hatanın Dahi Olmaması Gerekiyor
Açıklamalarına devam eden Yavuz Işık; son dönemde İzmir, Elâzığ ve Düzce’de meydana gelen ve maalesef can kaybına sebep olan depremlerde yapı denetim firmaları tarafından denetlenmiş ve hazır beton kullanılmış hiçbir yapının ciddi yapısal hasar görmediği “2023 yılının şubat ayında meydana gelen Kahramanmaraş Depreminde ise yıkılan binaların yaklaşık %97’sinin 2000 yılından önce inşa edildiği, kalan %3’lük kısmın ise 2000 yılı sonrası inşa edildiğinin tespit edildiği, bu %3’lük dilime giren yeni binaların bir kısmının yapı denetim hizmeti almadığı ancak yine de küçümsenmeyecek sayıda yapı denetime tabi olmuş binanın da yıkıldığının yadsınamaz bir gerçek olduğu, bu da denetim süreçlerinde en ufak zafiyetin ihmalin ve hatanın olmaması gerektiği, küçücük bir hatanın çok acı tabloların ortaya çıkmasına sebebiyet verebileceğini belirtmiştir.
Hazır Beton Üreticileri Türkiye Hazır Beton Birliği’nin Çatısı Altında Toplanmalı
Hazır betonda şu anki denetim mekanizmasının olmadığı yıllarda dahi THBB tarafından 1995 yılında kurulan Kalite Güvence Sistemi’nin üye tüm firmaları denetlediğini ve gerektiğinde üyeliklerini dondurabildiğini vurgulayan Yavuz Işık, “THBB üyesi olmanın ilk şartı tüm tesislerin KGS belgesine sahip olmasıdır. Bu konuda çok uzun yıllar önce inisiyatif alan ve örnek teşkil eden THBB, hazır betonun kalitesi için 1988 yılından beri büyük çaba sarf etmektedir. Bu sebeple THBB’nin sadece sektörel bir dernek olarak değil, aynı zamanda üyelerinin kaliteli beton üretimini garanti altına alan düzenleyici bir yapı olarak görülmesi gerektiği, Ülke genelindeki bütün hazır beton üreticilerinin THBB çatısı altında toplanmasına zemin hazırlayacak altyapının sağlanması üzerinde düşünülmeli ve çaba sarf edilmelidir.” diye fikirlerini açıkladı.
Minimum Beton Taşıyıcı Sınıfı C30/C37 Seviyesine Çıkarılmalıdır.
Halihazırda yürürlükte olan Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği’ne göre yapılarda taşıyıcı olarak en düşük C25/30 sınıfında hazır beton kullanılması gerektiğini belirten Yavuz Işık, Dayanıklılık bakımından, bilhassa donatı korozyonu açısından değerlendirildiğinde bu beton sınıfının geçirimsizlik bakımından yeterli olmadığının gözlemlendiği, ülkemizde özellikle hazır beton sektöründeki yaşanan teknolojik gelişmeler de düşünülerek, söz konusu su/bağlayıcı oranı ve minimum bağlayıcı dozajı sınırlandırmalarının sağlanabilmesi için asgari taşıyıcı beton sınıfının C30/37 düzeyine hızla çıkarılması ve bu sınıftan daha düşük betonların deprem bölgelerinde kullanılmasına katiyen izin verilmemesi gereklidir.” ifadelerini kullandı.