Türk müteahhitler yurt dışında destan yazıyor
2022 yılı içerisinde Türk müteahhitlik firmalarının yurt dışında üstlendiği müteahhitlik işleri 19,1 milyar doları geçti. Toplam 133 ayrı ülkede iş yapıldı.
Özellikle Covid -19 pandemisi ile tüm dünya genelinde etkisi hala devam etmekte olan ekonomik durgunluk ve Rusya-Ukrayna savaşıyla zirve noktasına çıkan siyasi gerilime rağmen, Türkiye’nin müteahhitlik ve teknik müşavirlik sektörü, yurt dışında üstlendiği proje ve yapım işleriyle ülke dışında destan yazmaya devam ediyor.
2022 yılı içerisinde malzeme ihracatında 100 yıllık Cumhuriyet tarihinin tüm rekorları egale edilirken hizmet sektöründe de 80 milyar dolara yakın son derece önemli bir ihracat rakamına ulaşıldı. Bu rakamın en önemli kısmını Türk müteahhitlik firmalarının yurt dışında üstlendiği projeler oluşturdu. Hizmet sektörüne yapılan bu ciddi katkının yanı sıra inşaat malzemeleri ihracatında yaşanan önemli artış ve işçi gelirleri ile döviz girdisi sağlanması açısından da son derece mühim olan Türk müteahhitlik sektörü yurt dışında başarıyla tamamlamayı başardığı havaalanı, stadyum, boru hatları, barajlar gibi büyük projelerle ülkemizin imajına son derece olumlu katkı sağlamıştır. İnşaat dünyasında her geçen gün artmakta olan Küresel rekabette ‘Türk Kalitesi’ imajına da yine Türk Müteahhitlikl sektörü ciddi katkıda bulunmuştur.
Toplam 133 Ülkede Türk Müteahhitlik Sektörü Boy Gösteriyor
2020 ve 2021 yıllarında etkili olan ve tüm dünyanın hazırlıksız yakalandığı Covid19 pandemisi ve akabinde ülkemizide derinden etkileyen ve hemen dibimizde patlak veren Rusya-Ukrayna savaşının olumsuz etkilerine rağmen Türk müteahhitlik firmaları faaliyetlerini var gücüyle sürdürmeyi başardı. 2022 yılı sonu itibariyle ülke dışı müteahhitlik sektörü 19,1 milyar dolar proje büyüklüğüne ulaşmayı başardı.
2023’ün ilk çeyreğinde yurt dışında faaliyet yürütülen ülke sayısı ise 133’ü buldu. 2023 yılının Türk Müteahhitlik sektörünün altın yılı olması ve 2021 yılında kırılan 31 milyar dolarlık rekorun egale edilmesi hatta geçilmesi tahmin ediliyor.
11 Binden Fazla Proje Başarıyla Üstlenildi
Türk firmalarının dünya genelinde üstlendiği toplam proje sayısı yarım yüzyıl içerisinde 11 bin 717’ye, projelerin toplam değeri ise 478 milyar dolar seviyesine ulaştı. Sektörün asıl hedefi ise, “Dünya genelinde iş yapılmamış ülke bırakmamak” olarak ifade ediliyor. Türk Müteahhitler Birliği Başkanı Erdal Eren, konu hakkında şu açıklamaları yaptı;
“Türk inşaat sektörü, Cumhuriyet’in ilk döneminden itibaren ülkemizin imar sürecinde yetişmiş, Türkiye ile birlikte büyümüş ve küresel pazarlara açılmıştır. Bu yıl Rusya ile Ukrayna arasında süren savaşın Türk yurt dışı müteahhitlik hizmetlerinde yarattığı kayıp hala ciddi manada hissedilirken, mevcut şartlar altında yılın ilk 4 ayında sektörümüz yurt dışında 4,8 milyar dolarlık, 68 proje üstlenmeyi başardı“
En Büyük ve En Önemli Pazar Bağımsız Devletler Topluluğu
Türk müteahhitlik firmalarının en çok iş üstlendiği coğrafyalar ise Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) ve Avrupa. Alınan projelerin yaklaşık yüzde 37,6’sı BDT (Bağımsız Devletler Topluluğu), yüzde 24,5’i Avrupa bölgesindebulunuyor. Ortadoğu’da üstlenilen projelerin oranı ise yüzde 18,5, Sahra-Altı Afrika’da üstlenilen projelerin oranı ise yüzde 12,7.
En çok müteahhitlik projesi üstlenilen ülkeler sıralamasında ise Rusya ilk sırada yer alıyor. Ancak Rusya ile Ukrayna arasında patlak veren savaş ve özellikle Batı dünyası tarafından Rusya’ya getirilen ambargo ve yaptırımlar, bu ülkedeki projelerin de önemli oranda azalmasına ya da ileri bir zamana ötelenmesine sebep oldu. Türk firmaların Rusya dışında yoğun olarak iş yaptıkları ülkeler ise Romanya, Polonya, Macaristan ve Tanzanya…
Yeni Hedef Asya-Pasifik ve Amerika
Türk müteahhitlik sektörünün 2023 ve sonrası yıllar için asıl hedefi ise Batı Avrupa, Amerika kıtası ve Asya-Pasifik ülkeleri.
Bilhassa Çin menşeili firmaların hakimiyet sürdüğü Asya-Pasifik bölgesinde ve Amerika Birleşik Devleri menşeili firmaların büyük oranda hakim olduğu Güney Amerika’da daha fazla proje alınması amaçlanıyor. Ülkemizin dünyanın en büyük 250 müteahhitlik firması listesinde 40’ın üzerinde firması bulunuyor. Global pazardaki projelerin yaklaşık yüzde 5’i Türk menşeili firmalar tarafından üstleniliyor. Türk Müteahhitlik sektörünün asıl hedeflerinden biri de bu sayıyı ve bu oranı artırmak.
İstihdam 100 Bin Rakamını Geçecek
Türk Müteahhitler Birliği Başkanı Erdal Eren ülke dışı müteahhitlik sektörünün ülke ekonomisi açısından döviz girdi, ihracat, istihdam ve sektörel rekabete katkı açısından çok önemli olduğunun altını çizerek şu cümleleri kurdu;
“Bir diğer öncelikli hedefimiz, yurt dışı projelerde istihdam edilen Türk iş gücü sayısının halihazırdaki 35 bin rakamından 100 bin rakamına çıkarılmasıdır. Yurt dışında bu işçilerimize gelir vergisi muafiyeti sağlanması konusu çözüme kavuşturuldu. İşçi-işveren uyuşmazlıklarının bazı avukatlık büroları tarafından istismar edilmesi konusunda ise Adalet ve Ticaret Bakanlıklarımız ile gerekli çalışmalar sürdürülüyor.”
Müşavirlik Sektörü
2022 yılı içerisinde 236 milyon dolarlık proje üstlenmeyi başaran teknik müşavirlik sektörü ise 2023 yılı itibariyle 3 miyar dolarlık bir değere yalnızca 2 bin 583 adet projeyle ulaşmayı başardı. Bağımsız Devletler Topluluğu ve Ortadoğu ülkelerinin yanı sıra Pakistan ve Hindistan da müşavirlik sektörünün yoğun iş yaptığı ülkeler arasında kendisine yer buldu. Türkiye, sahip olduğu küresel müşavirlik firmaları açısından dünyada 7’inci sırada yer alıyor. Nepal, Romanya, Suudi Arabistan gibi ülkelerde son yıllarda müşavirlik faaliyetlerde ciddi artış bulunmakta.
Havalimanı da Var Köprü de Var…
Türk müteahhitlik firmaları tarafından dünya genelinde gerçekleştirilen hatırı sayılı bazı yapılar şunlardır…
Aşkabat Doğalgazdan benzin Üretim Tesisi, Kuveyt Uluslararası Havalimanı Terminal 2, Katar Al Khor Otoyolu, Amsterdam Schiphol Havalimanı Ek Terminal Binası, Darüsselam Morogoro Demiryolu Hattı Projesi, Moskova Capital Towers, Moskova Kaşrskaya Plaza, Büyük Alma Ata Çevreyi Yolu, Bahreyn Kombine Çevrim Doğalgaz Santrali, Krasnador Arena, Bakü Olimpiyat Stadı, St. Petersburg Lakhta Center, Dubai Su Kanalı Şeyh Zayed Yolu Köprü Geçişi, Medine Havalanı Yeni Terminali v.b.