İŞ KANUNU DİKKATE ALINDIĞINDA
İŞÇİ KİMDİR ?
İşçi, bir hizmet akdine dayanarak herhangi bir işte ücret karşılığı bedenen ve fikren çalışan kişi dir.

İŞVEREN KİMDİR ?
İşveren, bir hizmet akdine dayanarak herj-hangi bir işte belirli bir ücret karşılığında işçi çalıştıran gerçek veya tüzel kişilerdir.

ÜCRET NE DEMEKTİR ?
Ücret, işçinin gördüğü işin karşılığı olarak, işveren tarafından işçiye sağlanan para veya para ile ölçülebilen hertürlü ödeme ve sosyal haklardır. İşçi ücreti Türk parası ile en geç ayda bir ödenir. Hizmet akitleri veya toplu iş sözleşmeleri ile ödeme süresi bir haftaya kadar indirilebilir.

İŞ KANUNUNA GÖRE İŞVERENİN İŞÇİYE KARŞI BORÇLARI NELERDİR?
1- Ücret ödeme borcu: İş sözleşmesinden doğan ve işin yapılması karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından işçiye ücret ödeme yükümlülüğüdür.
2- İşçiyi koruma borcu: İş ilişkisi içinde işçiyi korumak, ona yardımcı olmak, onun çıkarlarına zarar verici davranışlardan kaçınmak, işin sağlık ve güvenlik içerisinde yürümesi için gerekli işçi sağlığı ve iş güvenliği tedbirlerini alarak korumasıdır.
3- İşçilere eşit davranma borcu: Bir işyerinde aynı nitelikte ve eşit verimle çalışan kadın-erkek işçilere sadece cinsiyet ayrılığı sebebiyle farklı davranılamaz ve farklı ücret verilemez. İş veya toplu iş sözleşmelerine buna aykırı hüküm konamaz.
4- İşverenin, İş Kanunundan doğan diğer borçları: Çalışma belgesi, işçi çalışma ve kimlik belgesi vermesi, işçiye dinlenmesi için hafta tatili, yıllık ücretli izin ve ara dinlenmesi kullandırması, işyerinde işçi sağlığı ve iş güvenliği tedbirlerinin sağlanması..

İŞ KANUNUNA GÖRE İŞÇİNİN İŞVERENE KARŞI BORÇLARI NELERDİR?
1- İş yapma borcu: İşçinin hizmet aktinden doğan başlıca borcudur. İşin bizzat işçi tarafından ve işyerinde tespit edilen çalışma şartlarına uygun olarak yapılmasıdır. Ayrıca işçi, işyerinde işin güvenliğini tehlikeye düşürmemesi, herhangi bir hasar veya kayba sebebiyet vermemesi için gereken ihtimam ve özeni göstermesi gerekmektedir.
2- İşverenin emir ve talimatlarına uyma borcu: İşverenin yönetim haklarından dolayı, işçinin işverene bağlı olarak çalışması ve onun vereceği emir ve talimatlara uyasıdır.
3- İşçinin işini sadakat ve iyiniyetle görme borcu: İşçi, işini işverenin yararına en uygun biçimde yerine getirmekle yükümlüdür. İş sözleşmesi devam ettiği sürece, işverenin mesleki çıkarlarını korumak, onun mesleki çıkarlarına ters düşecek her türlü davranıştan kaçınmak zorundadır. İşçi ayrıca işverene ait mesleki ve ticari sırları da saklamakla yükümlüdür.

İŞ KANUNU HÜKÜMLERİNE GÖRE İŞÇİNİN HANGİ HAREKETLERİ SUÇ SAYILIR ?
İşçinin, İş Kanunu’nun 17. maddesinin II.bendinde belirtilen “Ahlâk ve iyi niyet kurallarına uymayan halleri ve benzerleri” durumundaki davranışları suç sayılır.

İŞÇİNİN SUÇ SAYILACAK DAVRANIŞLARI
a) Hizmet akdi yapıldığı sırada bu akdin esaslı noktalarından biri için gerekli vasıflar veya şartlar kendisinde bulunmadığı halde bunların kendisinde bulunduğunu ileri sürerek, yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler veya sözler söyleyerek işçinin işvereni yanıltması,
b) İşçinin, işverenyahut bunların aile üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak sözler sarfetmesi veya davranışlarda bulunması, yahut işveren hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ihbar veya isnatlarda bulunması
c) İşveren evinde oturan işçinin yaşayışının o evin adabına uygun veya genel ahlak bakımından düzgün olmaması,
ç) İşçinin işverene yahut onun ailesi üyelerinden birisine yahut işverenin başka işçisine sataşması. Ayrıca işçinin işyerinde sarhoş veya uyuşturucu madde almış olarak gelmesi ve işyerinde alkollü içki veya uyuşturucu madde kullanması
d) İşçinin, işverenin güvenini kötüye kullanmak, hırsızlık yapmak, işverenin meslek sırlarını ortaya atmak gibi doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunması!.
e) İşçinin işyerinde, yedi günden fazla hapisle cezalandırılan ve cezası ertelenmiyen bir suç işlemesi
f) İşçinin işverenden izin almaksızın veya haklı bir sebebe dayanmaksızın ardı ardına iki gün veya bir ay içerisinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü yahut bir ayda üç iş günü işine devam etmemesi.
g) İşçinin yapmakla sorumlu bulunduğu görevleri kendisine hatırlatıldığı halde yapmaması
h) İşçinin kendi isteği veya savsaması ytüzünden işin güvenliğini tehlikeye düşürmesi, işverenin asla malı olan veya malı olmayıp da eli altında bulunan makineleri, tesisatı ve başka eşya veya maddeleri on günkül ücretinin tutarı ile ödeyemeyecek derecede hasara veya kayba uratması

İŞÇİ BORDROLARI İMZALARKEN NELERE DİKKAT ETMELİDİR?
İşçi fiili durumunun diğer bir ifade ile çalışmasının karşılığının ücret bordrolorunda tam olarak görünüyorsa bordroyu imzalamasında sakınca yoktur. Ancak kendisine ödenmeyen birtakım hakların tahakkuk ettirildiğini gördüğü halde ücret bordrosunu imzalıyor ise bilahare haklarını almak için mahkemeye dava açması mümkün değildir. Bu nedenle, işçi ücret bordrosuna almadığı hakları için kaydı şerh koyması gerekmektedir.

İŞ KANUNUNA GÖRE İŞVEREN HANGİ HALLERDE İŞÇİSİNE CEZA VEREBİLİR?
İş Kanununa göre işçinin suç sayılan davranışlarının tespiti sonucunda (Kanunun 17. maddesinin II. Bendinde belirtilen ahlâk ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri davranışları).
İşçinin işyerine sarhoş veya uyuşturucu madde almış olarak gelmesi, işyerinde alkollü içki veya uyuşturucu madde kullandığı tespit edildiğinde.
Ayrıvca işçinin iş sözleşmesi veya toplu iş sözleşmesindeki hükümlere aykırı davranması durumunda, işveren işçisine ceza verebilir.

İŞÇİYE HANGİ CEZALAR VERİLEBİLİR?
İş Kanununa göre işçiye, ücret kesinti cezası, iş sözleşmesinin feshi cezası veya ihtar cezaları verilebilir.

İŞÇİ VERİLEN CEZAYI HAK ETMEDİĞİNİ DÜŞÜNÜRSE NELER YAPMALIDIR?
Verilen cezayı hak etmediğini iddia eden işçi, işyerinin bağlı bulunduğu Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Bölge Müdürlüğü’ne bir dilekçe ile baş vurarak durumun incelenmesi talebinde bulunur.

İŞVEREN HİÇBİR SUÇ İŞLEMEYEN İŞÇİSİNİ İŞTEN ÇIKARABİLİR Mİ?
işveren, ihbar önellerine u….. ve hak kazanmış ise kıdam tazminatını ödeyerek işçisini işten çıkarabilir.

İŞVEREN İŞÇİSİNİN ÜCRETİNİ AZALTABİLİR Mİ ?
İş Kanununa göre, işveren işçinin kazanılmış haklarını korumakla yükümlüdür. Bu bakımdan işveren işçinin ücretinde, işçinin zararına olacak bir değişiklik yapamaz. İşveren işçinin ücretinde indirim yapmış ise işçinin bu farkı isteme hakkı vardır.

ÇALIŞMA BELGESİ NE DEMEKTİR ? İŞVEREN İŞTEN AYRILAN HER İŞÇİYE BU BELGEYİ VERMEYE MECBUR MUDUR ?
Çalışma Belgesi, işçinin işyerinden ayrılması durumunda işveren tarafından onaylanarak işçiye verilen, işçinin kimliğini, işyerinde yaptığı işi ve çalışma süresini belirten belgeye denir.
İşveren işten ayrılmış bulunan ve isteyen her işçisine çalışma belgesi vermek zorundadır.

İŞVEREN ASKERDEN DÖNEN ESKİ İŞÇİSİNİ YENİDEN ÇALIŞTIRMAYA MECBUR MUDUR ?
İşverenler herhangi bir askeri ve kanuni görev dolayısı ile işinden ayrılan işçilerden bu görevin sona ermesinden başla….. iki ay içinde işe girmek için baş vuranları, işverenler boş bulunan yerlere öncelikle işe almak zorundadırlar. Bunun dışında işverenin işe almada herhangi bir kanuni yükümlülüğü yoktur.

S.S.K DİKKATE ALINDIĞINDA
KİMLER SİGORTALI SAYILIR ?
Bir hizmet akdine dayanarak bir veya birkaç işveren tarafından çalıştırılanlar 506 sayılı Kanunun 2. maddesine göre sigortalı sayılırlar. Ayrıca Kanunun 85 ve 86. maddelerine göre Sigorta pirimi ödeyenler de sigortalı sayılır.

SİGORTALILIK MECBURİ MİDİR?
Çalışanlar, işe alınmaları ile kendiliğinden (SİGORTALI) olurlar. Bu hale göre sigortalılık mecburidir.Sigortalılar ile bunların işverenleri hakkında sigorta hak ve yükümleri, sigortalıların işe alındığı tarihten başlar.Sigortalı olmak hak ve yükümlülüğünden kaçılamaz ve vaz geçilemez. İşverenle yapılan sözleşmelere, sigortalılara kanunun vermiş olduğu hak ve yükümlülük imkânlarını kısıtlayıcı hükümler konamaz. Ancak lehine ilâve ve imkânlar konulabilir.

İŞ KAZASI NEDİR ?
İş Kazası, aşağıdaki hal ve durumlardan birinde meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedence veya ruhça arızaya uğratan olaydır.
a) Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,
b) İşveren tarafından yürütülmekte olan iş dolayısı ile,
c) Sigortalının işveren tarafından görev ile bir başka yere gönderilmesi yüzünden asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,
d) Emzikli kadın sigortalının çocuğuna süt vermek için ayrıldığı zamanlarda,
e) Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere toplu olarak götürülüp getirilmeleri sırasında,
meydana gelen kazalara iş kazası denir.

MESLEK HASTALIĞI NE DEMEKTİR ?
Meslek Hastalığı, sigortalının çalıştırıldığı işin niteliğine göre tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, sakatlık veya ruhi arıza halleridir.