BETONARME BİNALARDA DEPREM PERDELERİNİN  YERLEŞİMİ VE TASARIMI

Doç. Dr. Turgut ÖZTÜRK
İstanbul Teknik Üniversitesi, İnşaat Fakültesi, Yapı Anabilim Dalı

1.  GİRİŞ
Yapıların ömürleri içindeki en büyük etkiler genelde deprem ile oluşmaktadır. Ülkemiz alanının % 92’si, nüfusun % 95’i, büyük sanayi merkezlerinin % 98’i ve barajların %93’ü sismik hareketler açısından oldukça aktif bir bölgede yer almaktadır [1]. Sosyal ve ekonomik sorunlar büyük şehirlere göçü artırmış ve buralarda yüksek yapı yapma zorunluluğunu doğurmuştur.
Ülkemizde ve dünyada son yıllarda meydana gelen şiddetli depremlerin ardından binalarda yapılan incelemeler doğrultusunda, perdeli binaların depreme karşı olan direncinin çerçeveli sistemlere oranla çok daha iyi olduğu ve daha az hasar gördüğü tespit edilmiştir.
Perdeler, yatay kuvvetler doğrultusunda rijitlikleri göz önüne alındığında yatay yer değiştirme sınırlandırmaları açısından en uygun yapı elemanı olarak görülmektedir. Tünel kalıp sistemli binalar ve prefabrike betonarme panolu yapılarda perdeli sistemler tek başına uygulanmaktadır. Perdeler, çerçevelerle birlikte kullanılarak perde-çerçeve karşılıklı etkileşimi ile yapıya özellikle süneklikle birlikte kazandırılan dayanım sebebi ile tercih edilmektedir. Ayrıca perdeler depremden hasar gören yapıların onarımı için en uygun ve ucuz bir yapı elemanıdır.
Yapıda kullanılacak perde boylarının belirlenmesi ve bunların planda uygun yerleşimi büyük önem arz etmektedir. Halen yürürlükte olan TDY98’deki bilgiler bu konuda yeterli değildir. U. Ersoy, 1-12 kat arasındaki konut ve işyerleri için, planda her bir deprem doğrultudaki toplam perde alanlarının, kat alanının %1.5’i oranında teşkil edilmesini uygun gören bir yaklaşım getirmektedir. E. Atımtay ise bu oranı her bir kat için ayrı ayrı vermiştir. Bu önerilerde, deprem yüklerinin belirlenmesinde etkili olan parametrelerin tam olarak göz önüne alınmadığı anlaşılmış ve bunun üzerine bu çalışma yapılmıştır.
Bu çalışmada, kullanım genişliği göz önüne alınarak seçilen çeşitli kat adedi ve plan alanlarına bağlı olarak, yönetmelikte yer alan deprem bölgeleri ve zemin grupları çeşitliliğinde, konut, işyeri v.b gibi yapılarda, yalnız perdeli ve perde-çerçeveli sistemlere ait perde boyları belirlenmiş ve diyagramlar halinde verilmiştir. Bu şekilde, mimari projenin daha uygun hazırlanması, taşıyıcı sistemin daha kolay ve gerçekçi düzenlenmesi mümkün olabilmektedir. Verilen perde boyları kullanılarak kesin hesap yapılıp yönetmelik koşulları kontrol edilecektir.

Makalenin tamamını indirmek için Buraya Tıklayınız…

rar şifresi: www.insaatim.com