Çelik Yapının İyi ve Kötü Yanları

İYİ YANLARI

Üstün Malzeme: Yapı malzemesi olarak çelik hiçbir malzeme ile mukayese edilemeyecek kadar iyi özelliklere sahiptir.

Çelik homojen ve izotrop bir malzeme olduğu için hesaplardaki kabulleri uygundur. Üretim ve haddeleme sırasında gayet iyi bir kontrolden geçilmiş olduğu için kusurları son derece az bunun içinde emniyetli bir malzemedir. Emniyet katsayısının V= 1,71-1,5 alınması da bu sebeptendir. Mukavemetinin yüksekliği ve buna göre hacim ağırlığının az olması bakımından diğer malzemelerden üstündür. Sünek bir iç yapıya sahip olması emniyetini artırmaktadır. Normal sıcaklıkta zamanla sünmesi ve beton da olduğu gibi rötresi söz konusu değildir.

Diğer örtü malzemeleri ile iyi bir uyum sağlar. Mesela, beton, çinko kaplama ve izolasyon malzemeleri ile iyi bir uyum sağlar.

Birleşim Tekniği: Diğer hiçbir yapı malzemesinde aynı eşdeğer emniyette bu kadar çeşit birleşimi tekniği yoktur. Perçin, bulun (kaba, uygun, yüksek mukavemetli), kaynak, saç vidası, yapıştırma.

Konstrüksiyonun tesislere uygunluğu: hesap teorileri hiçbir malzeme de çelik yapılardaki kadar inkişaf etmemiştir. İnşa edilen konstrüksiyonların hemen hepsi büyük bir yaklaşıklıkla hesaplanabilmektedir. Yeni araştırmalar istenmeyen geometrik ve malzeme kusurlarını da dikkate almaktadır.

Tadilat İmkanı: Üretim tekniğinin değişmesi, kapasitenin artırılması, köprüde trafik yükünün artması gibi durumlarda takviye veya tadilat kolaylıkları mümkün olur.

Sökülebilir: Çelik bir yapı sökülerek elemanları başka bir yerde aynı amaçla veya daha değişik bir amaç için kullanılabilir. Bir köprünün bir yerden sökülerek, başka bir yere monte edilmesi veya yüzdürerek taşınıp tekrar monte edilerek kullanılması mümkündür.

Hızlı İnşaat: Çalışmaların çoğu atölyede geçtiği için büyük ölçüde otomasyondan yararlanılarak zaman tasarrufu, kalite zenginliği sağlanır. Montaj sırasında iskele ve kalıba ihtiyaç göstermemesi zaman ve işçilik bakımından ekonomi sağlar.

KÖTÜ YANLARI

Yangın: Çelik yanan bir malzeme olmadığı halde 400°C’nin üstünde elastisite modülü ve akma sınırı çok düşer. Bunun için yangına karşı çelik yapı izole edilmelidir. Kısa süreli yangınlara maruz olanlar da yangından koruyucu boyalarla boyamak, uzun süreler ve önemli yapılar için yangından koruyucu özel levhalarla kaplamak gerekir.

Paslanma: Normal havalardaki paslanmaya karşı endüstri atıkları ile kirlenmiş havada paslanma daha hızlıdır. Paslanmaya karşı koruma boya, galvanizleme, plastik malzeme ile kaplama veya hava tesirine dayanıklı özel çelikle olur. Pasa karşı koruma artık çelik yapının maliyeti bakımdan esaslı bir değer taşımamaktadır.

Alıntı: Çelik Yapılar – Prof. Mustafa Karaduman – İnşaat Yüksek Mühendisi

Atlas Yayın Dağıtım’dan 197 sayfalık kitapta çelik hakkında çok yararlı bilgiler bulunmaktadır. Eğer bulabilirseniz almanızı tavsiye ederiz.